Đền Hương Tượng

Đền Hương Tượng hiện toạ lạc tại số nhà 64 phố Mã Mây, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội. Xưa, nơi đây thuộc giáp Hương Tượng, phường Giang Khẩu, sau đổi thành Hà Khẩu, tổng Hữu Túc. Đến thời Nguyễn đổi là tổng Đông Thọ, huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức. Các nguồn tư liệu Hán - Nôm hiện còn được bảo quản tại đền như: thần tích, sắc phong, hoành phi, câu đối… cho biết đền Hương Tượng thờ Nguyễn Trung Ngạn - một nhân vật nổi tiếng dưới triều Trần. Làm quan trải 5 đời vua đến chức Đại học sĩ, Trụ quốc khai huyện bá, Thân quốc công, ông từng là Đại doãn kinh sư. Ông là một nhà chính trị, một nhà văn có tài, để lại nhiều tác phẩm có giá trị cho đời: “Giới Hiên thi tập”, “Ma Nhai kỹ công bi”, “Hoàng Triều đại điển”, “Hình thư”. Hiện nay, thư viện Khoa học Xã hội còn giữ một tập thơ chép tay lại sách năm Ất Mùi niên hiệu Cảnh Hưng thứ 36 (1775) với nhan đề “Vựng tập Giới Hiên thi cảo toàn trật”. Tập thơ của ông được chép toàn bộ trong “Toàn Việt thi lục” của Lê Quý Đôn. Qua các nguồn tư liệu thư tịch cổ cho biết, di tích đền Hương Tượng được khởi dựng từ triều Trần. Trải qua các triều vua đều được ban sắc phong thần và được trùng tu sửa chữa nhiều lần qua các năm: Vĩnh Hựu năm thứ 3 (1737), Gia Long (1802 - 1820), Minh Mệnh năm thứ 6 (1825), Tự Đức (1848 - 1883), Thành Thái năm thứ 16 (1904). Diện mạo của ngôi đền hiện nay mang dấu vết của lần trùng tu dưới triều Nguyễn. Đền Hương Tượng được xây dựng theo hướng tây, trông ra phố Mã Mây. Các công trình kiến trúc của đền được tập trung trong một khoảng không gian thoáng mát, ẩn mình dưới gốc cây si già cổ thụ quanh năm tán rủ um tùm. Các bộ phận cấu thành di tích bao gồm: một cổng nhỏ phía trước, sân gạch phía sau, tiếp theo là khu kiến trúc chính. Đền có quy mô kiến trúc kiểu chữ “Tam”, gồm Tiền tế, Trung đường và Hậu cung. Cả ba nếp nhà này đuợc bố cục mặt bảng một gian hai dĩ, xây gạch kiểu tường hối bít đốc tay ngai. Cấu trúc bộ khung nhà Tiền tế bao gồm hai bộ vì chính, được làm thống nhất theo kiểu